Maria Montessori is de grondlegger van het Montessori-onderwijs.
Het Montessori-onderwijs behoort tot het traditioneel vernieuwingsonderwijs. Met het Jenaplan, Dalton en Freinet onderwijs ontstaat het in het begin van deze eeuw. Montessori-onderwijs bestaat dus al lang. In de jaren negentig is zij zelfs aan haar tweede jeugd begonnen. Nieuwe leerinhouden en leerlingvolgsystemen zijn in de bestaande werkwijze en het specifieke materiaal geïntegreerd.
Montessori-onderwijs staat tegenwoordig voor bij uitstek adaptief basisonderwijs. Dat wil zeggen dat zij dezelfde kerndoelen kent als de overige vormen van basisonderwijs, maar door de wijze waarop het onderwijs vormgegeven wordt, kan zij goed inspelen op de individuele verschillen van kinderen.
Voor meer informatie verwijzen we u naar de site van de Nederlandse Montessori Vereniging, waarbij wij aangesloten zijn.
Onderstaand filmpje is een mooie weergave van Montessori-opvoeding/onderwijs.
Uitgangspunten
- Ieder kind heeft een eigen ontwikkelingsplan
In het gezin accepteert iedere ouder het verschil in ontwikkeling tussen hun kinderen. Men zou zelfs verbaasd reageren, wanneer hun kinderen op exact hetzelfde moment gingen lopen. Montessori-onderwijs wil ruimte geven aan dit individuele plan van ieder kind en de perioden waarin het kind bijzonder geïnteresseerd is in en open staat voor bepaalde onderwerpen (gevoelige perioden) benutten.
- Vrijheid van keuze en bewegen
Niet de leerstofverdeling bepaalt wat en op welk moment kinderen mogen leren, maar de interesse van het kind zelf. Kind-zijn betekent “jezelf ontwikkelen”. Biedt een kind een uitdagende omgeving en het zal daar met veel belangstelling gebruik van maken. Montessorianen hebben een groot vertrouwen in deze zelfontplooiing van kinderen. Zij creëren een rijke, uitdagende omgeving en durven het kind de vrijheid te geven zelf keuzes te maken.
- Voorbereide omgeving
Het inrichten van een voorbereide omgeving is de taak van begeleiders, leerkrachten en ouders. Aantrekkelijk materiaal, het voorbeeld van oudere kinderen, stimulerende begeleiding, je veilig voelen, een begripvolle leerkracht en zorgvuldig geordende materialen waarmee je ontdekkend en handelend bezig kunt zijn, vormen facetten van de omgeving rond het lerende kind. Het Montessori materiaal neemt een eigen plaats in. Met deze werkjes kunnen kinderen handelend het verband en de eigenschappen van het onderwerp ontdekken.
- Zelfwerkzaamheid
Bij het zelf maken van keuzes hoort verantwoordelijkheid. Praten in de groep kan storend zijn, daarom praat je zachtjes. Een plantje op je tafel is leuk, maar het vraagt wel je zorg. Een werkje kiezen mag, maar moet daarna op jouw niveau afgemaakt worden. Zelfstandig een weektaak plannen (vanaf groep 6) is prima, maar je bent zelf verantwoordelijk voor een goede uitvoering en de verdeling van de aandacht over alle vakgebieden. Ook in het dragen van deze verantwoordelijkheid en de vaardigheid zelf te plannen verschillen kinderen. De leerkracht geeft Montessoriaans zorg en begeleiding op maat. Voor sommige kinderen wordt de taak samengesteld en het werk klaargelegd, terwijl anderen de ruimte krijgen dagen zelfstandig aan een project te werken. Steeds geldt voor kind en leerkracht het motto “Leer mij het zelf te doen”.
- Samenwerken
Montessorischolen werken altijd met combinaties van leeftijden. Hierdoor ben je een jaar de jongste en krijg je hulp, terwijl de oudste kinderen dat jaar juist het voorbeeld geven. “Mag ik ook doen wat zij doet” werkt enorm stimulerend. Ondanks of dankzij de vrije werkkeuze werken kinderen heel vaak samen. In de peutergroep leren zij al afspraken te maken over samenwerken. Door de vrijheid van bewegen, de natuurlijke groepssituatie en het feit dat er bewust van ieder materiaal een beperkte hoeveelheid aanwezig is, wordt samenwerken gestimuleerd.
De schoolcultuur
Doordat kinderen vrijheid en ruimte krijgen ontstaat een ontspannen situatie. Het geven van persoonlijke waardering in plaats van vergelijkbare cijfers bevordert ook het gevoel van veiligheid. Het accent ligt niet op het niet-kunnen, maar juist op je mogelijkheden.
De aankleding van het lokaal, het respect voor eigen mening, de zorg voor omgeving en klasgenoten, de duidelijke regels en eigen verantwoordelijkheid spelen mee in het verkrijgen van de gewenste schoolcultuur. Een Montessorischool kenmerkt zich door de rust en een ontspannen werksfeer. De Groene Ring is een Algemeen Bijzondere School. “Algemeen Bijzonder” staat voor respect voor ieders levensovertuiging. Ook in dit verband dus eigen verantwoordelijkheid en respect voor een ander.
Modern onderwijs
De Groene Ring heeft in de afgelopen jaren een aantal keuzes gemaakt om modern en kwalitatief goed onderwijs mogelijk te maken. De bestaande Montessori werkwijze werd daarbij zorgvuldig geïntegreerd.
- Een Montessori peuterspeelzaal in de basisschool om kinderen vanaf 2 tot 12 jaar een ononderbroken ontwikkelingslijn te geven.
- Ervaringsgericht onderwijs als basis. Kinderen krijgen de gelegenheid eerst zelf te ontdekken om daarna via schematiseren tot leren te komen. Projecten, thema’s en excursies wisselen elkaar voortdurend af.
- Moderne leermethoden zijn geïntegreerd. Door de keuze voor hedendaagse leerinhouden voldoet de school niet alleen aan de kerndoelen, maar haalt zij een hoge score op de eindtoets en is de aansluiting met het voortgezet onderwijs prima.
- Zelfstandigheid en werk kunnen plannen zijn vaardigheden die in het voortgezet onderwijs steeds belangrijker worden.
- Een goed zorgsysteem, waarin meerdere extra opgeleide leerkrachten en een orthopedagoge functioneren, garandeert een vroegtijdige signalering van ontwikkelingsdrempels en hulp op maat. Een uitgebreid Leerling Volgsysteem is daarbij een onmisbaar instrument.
- ICT.
De school koos in een vroeg stadium voor een netwerk en computers in de groepslokalen, die continu beschikbaar zijn als informatiebron en instrument voor kennisverwerking. De computer is daarmee vanaf de peutergroep tot en met de bovenbouw een waardevol, boeiend Montessori materiaal. Inmiddels zijn er in alle groepen meerdere computers, laptops en iPads aanwezig. - Kwaliteitsbewaking.
Het gebruik van gestandaardiseerde toetsen leveren naast gegevens over de voortgang van het individuele kind ook veel informatie over ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs. Naast deze toetsen maakt de school gebruik van schooldiagnose-instrumenten en een regelmatige enquête onder onze ouders. - Betrokkenheid van ouders.
Nagenoeg alle ouders maken een bewuste keuze voor onze school. Daardoor is men bereid extra inzet te leveren bijv. in werkgroepen of door een iets hoger schoolgeld te betalen. Anderzijds volgt men ook nadrukkelijk de resultaten en heeft men hoge verwachtingen.
Voor wie is het geschikt?
Montessori IKC De Groene Ring is, naast een opvang, een basisschool en daarmee geschikt voor kinderen die naar het basisonderwijs c.q. de peuterspeelzaal gaan. Door haar manier van werken en uitdagende leeromgeving kan zij goed inspelen op de mogelijkheden van individuele kinderen.
90% van de basisschoolleerlingen voelen zich goed thuis in het Montessori-onderwijs. Doordat leergierige kinderen niet geremd worden, blijven zij zeer gemotiveerd. De prikkelrijke, uitdagende omgeving kan echter een bezwaar zijn voor kinderen met een zeer zwakke concentratie of hyperactiviteit.
Zij worden door de vele materialen te veel afgeleid.